Wat je kunt doen om de Aziatische hoornaar beheersbaar te houden is afhankelijk van het seizoen:
Voorjaar
- Selectieve val
Koninginnen van de Aziatische hoornaar vliegen vanaf maart tot eind mei/ begin juni. Probeer haar te vangen in bijvoorbeeld een selectieve val om te voorkomen dat ze een nest aanmaakt. Plaats deze vallen alleen in gebieden waar Aziatische hoornaars te verwachten zijn en alleen als je deze 2x per dag kan controleren. Laat andere insecten die in de val terecht zijn gekomen vrij. Mocht je een Aziatische hoornaar gevangen hebben, meld het op https://waarneming.nl/go/vespa-velutina/ met foto en stop haar in de vriezer om dood te laten vriezen. Er zijn inmiddels verschillende selectieve vallen op de markt. Als lokmiddel in de val kan Trappit of een zelf gemaakt mengsel worden gebruikt van zoete witte wijn, blond bier en suiker in gelijke delen. Let er wel op dat de insecten niet in het lokmiddel kunnen verdrinken. Voor een voorbeeld van een selectieve val klik hier.
- Embryonest weghalen
Kijk in het voorjaar goed in schuurtjes, overkappingen en andere beschutte plaatsen of er een embryo nest zit van de Aziatische hoornaar en meld het op https://waarneming.nl/go/vespa-velutina/. Eventueel kun je ook zelf het embryo nestje met koningin weghalen als je 100% zeker bent dat het een nestje van de Aziatische hoornaar is. Andere wespensoorten maken vergelijkbare nestjes zie: https://wespenstichting.nl/kenniscentrum/wespensoorten/aziatische-hoornaar/nest-aziatische-hoornaar/.
Indien het embryonest geen overlast veroorzaakt is het beter om het nog even te laten hangen. Het kan namelijk zijn dat andere Aziatische hoornaars op dit nest afkomen, het nest proberen te kraken en de koninginnen elkaar doden. Uiteraard het embryonest weghalen voordat de nieuwe werksters uit kunnen komen (ongeveer 50 dagen na het leggen van een eitje afhankelijk van het weer). Hoe je het nestje weghaalt lees je hier.
Zomer
Vanaf juni blijft de koningin in het nest en zorgen de werksters voor de larven en verdere bouw van het zomernest. Help in deze periode met het opsporen van nesten met gebruik van lokpotten en maak deel uit van lokale zoekteams.
Als de Aziatische hoornaars kans hebben gezien om een zomernest te maken, is het ‘koud’ zoeken naar nesten als het zoeken naar een speld in de hooiberg. Bij de lokpotmethode worden suikerhalende werksters gelokt, gemerkt en wordt de richting en vliegtijd bepaald. Gemiddeld doet een hoornaar er een minuut per 100 meter over om te vliegen vanaf de lokpot naar het nest en weer terug naar de lokpot. Kijk op onderstaande afbeelding voor een overzicht van gemeten tijden vanaf de lokpot en de afstand tot het nest. Deze tijden kloppen alleen voor hoornaars die vanaf de lokpot naar het nest vliegen en niet voor hoornaars die voor de bijenkasten jagen en met hun prooi naar het nest vliegen.
Lokpotten kunnen ook bij de bijenstal worden neergezet. Je hoeft niet bang te zijn dat je Aziatische hoornaars naar je bijenkast lokt. De werksters geïnteresseerd in honingbijen zijn eiwit-halende werksters en zij komen niet op de lokpotten af. Door verschillende potten in de buurt op te hangen kan het zoekgebied voor het vinden van het hoornaarsnest worden verkleind of het nest zelfs worden gevonden met een kruispeiling.
Een lokpot maak je zo:
- Neem een simpel glazen potje (bijvoorbeeld een jampotje)
- Maak in het deksel een gat van maximaal 4 mm
- Gebruik een stukje oude dweil als lont en vul het potje met een wespenlokstof of een mengsel van zoete witte wijn, suiker en blond bier in de verhouding 1:1:1
- Hang het potje op net onder ooghoogte en op een open locatie met goed zicht.
- Hang bij het lokpotje de flyer “Heeft u een Aziatische hoornaar gezien?“
Als de gemerkte hoornaars regelmatig op de lokpot vliegen kunnen deze werksters gevangen en gezenderd worden. Robor Nature heeft bijvoorbeeld onlangs een zendersysteem ontwikkeld voor de opsporing van de nesten.
Meld een gevonden nest altijd op https://waarneming.nl/go/vespa-velutina/. Veel provincies hebben een contract afgesloten met een ongediertebestrijder en vergoeden het weghalen van nesten. Ook gemeenten vergoeden soms de bestrijding, vooral als het hangt op locaties in de publieke ruimte waar het nest overlast bezorgd. Laat het bestrijden van nesten over aan een professional. Aziatische hoornaars zijn zeer defensief bij het verdedigen van het nest, steken dwars door imkerpakken heen, scheiden een alarmferomoon af waardoor andere hoornaars ook komen helpen verdedigen en ze kunnen ook nog gif in de richting van je ogen spuiten. Het weghalen van een nest dient dus altijd met de grootste zorgvuldigheid te gebeuren.
Najaar
Eind oktober, november en december (afhankelijk van het weer) vliegen de nieuwe, net bevruchte koninginnen uit en zoeken een plaats om te overwinteren. Ook in deze maanden kan de selectieve val gebruikt worden om jonge koninginnen te vangen, vooral op plekken waar nesten niet of (te) laat in het jaar zijn weggehaald.
